Mieren en termieten

Mieren ken je vast wel. Ze leven bijna overal op de wereld waar grond is. Maar termieten heb je waarschijnlijk nooit in het echt gezien. Die leven alleen in warme landen en laten zich overdag niet vaak zien. Mieren en termieten lijken op elkaar. Het zijn kleine insecten die leven in een kolonie. Bijna alle dieren in een kolonie hebben dezelfde moeder, de koningin. Die is groter en leeft het langst van allemaal. Mieren en termieten zijn geen familie van elkaar. Mieren zijn verwant met wespen en bijen. Termieten zijn vooral verwant met kakkerlakken.


©Shutterstock, New York
Termieten en mieren lijken op elkaar, maar als je goed kijkt zie je verschillen. Termieten zijn blind, ze leven dan ook meestal ondergronds of in rottend hout.  

Samenleven in een nest 

Mieren en termieten leven met tientallen tot soms miljoenen in een nest. In bossen in Nederland en België kun je grote mierenhopen van takjes en dennennaalden vinden. Dat zijn de bovengrondse delen van nesten van de rode bosmier. Nog indrukwekkender zijn de metershoge termietenheuvels op de savannes. Vaak hebben die een soort schoorstenen voor de ventilatie. 
De koningin is het enige vrouwtje dat eitjes legt. De taak van de termietenkoning of de mannetjes mieren is om de koningin te bevruchten. De andere vrouwtjes van mieren en termieten zijn onvruchtbaar, net als de andere termietenmannetjes. Zij worden werkers genoemd omdat ze al het werk in de kolonie doen: ze verzorgen de koningin, de eieren en de jongen, ze zoeken voedsel, bouwen het nest bouwen en verdedigen de kolonie tegen vijanden.


©Anky Spoelstra, Zaandam
Zo ziet een termietennest er van binnen uit. De nesten verschillen per soort. Dit is een soort die schimmels kweekt.

Wat eten ze?  

Termieten eten vooral dode planten en ook hout kunnen ze verteren. Dat doen ze met hulp van microben die in hun darmen leven. Sommige termieten kweken in hun nest speciale schimmels als voedselvoorraad. Veel mieren eten zoete stoffen. Ze drinken nectar uit bloemen en honingdauw: de zoete plas van bladluizen. Maar mieren zijn toch vooral vleeseters. Ze zoeken dode dieren en jagen ook op andere insecten, zoals rupsen en kevers. Zelf zijn mieren en termieten weer voedsel voor andere dieren als hagedissen, vogels, het aardvarken en natuurlijk de miereneter.