Documentatiecentrum

De fiets: van loopfiets tot e-bike

In Nederland zijn meer fietsen dan mensen! In 2008 hadden 16,5 miljoen mensen samen 18 miljoen fietsen. Nederland is een echt fietsland. De bodem is vlak en er zijn veel fietspaden.
De fiets is een uitvinding uit de 19e eeuw (1800-1900). De eerste fiets was een soort loopfiets: hij bestond uit twee wielen met een balk ertussen. Hij was helemaal gemaakt van hout. Sinds die eerste fiets werd gebouwd, is er veel veranderd. Er zijn bijvoorbeeld trappers aan toegevoegd. Dat lijkt eenvoudig, maar ze moesten wel eerst worden uitgevonden. Een grote vooruitgang was de luchtband. Die maakte het fietsen veel prettiger. De fiets werd vroeger ook gebruikt om spullen te vervoeren. Met een bakfiets bijvoorbeeld kon de kolenverkoper langs de huizen gaan om kolen te verkopen. Zo'n bakfiets heeft voor twee wielen met een laadbak ertussen. En met een transportfiets kon de bakker snel brood leveren bij de klanten thuis. Voor op de fiets zat een grote rieten mand.
Nu zie je allerlei soorten fietsen, van racefiets tot ligfiets. En nog steeds worden er nieuwe dingen bedacht die het fietsen gemakkelijker maken.

Zelfs voor het vervoeren van vaten bier waren er transportfietsen.

Iedereen op de fiets

Er is heel wat geknutseld voordat er een goede fiets was uitgevonden. Na de loopfiets bouwden in 1865 een Franse vader en zijn zoon een fiets met trappers. Die trappers zaten aan het midden van het voorwiel vast. Ze draaiden dus met het voorwiel mee. Hoe hoger dit voorwiel was, hoe sneller je kon fietsen. Maar zo'n hoog wiel was onhandig en gevaarlijk. Daarom probeerde men daarna veiligere fietsen te bouwen. Dat lukte toen de trappers niet meer aan het voorwiel vastzaten, maar aan het frame (zeg: freem). Het frame is het geraamte van de fiets waaraan alle andere onderdelen vastzitten.
In de loop van de jaren werd de fiets steeds meer verbeterd. Bijvoorbeeld door een ketting die twee kleine tandwielen met elkaar verbond. De ketting past precies in de tanden (uitsteeksels) van de wielen. Als het grootste tandwiel draait, laat de ketting ook het kleinste wiel draaien. Dat zit vast aan het achterwiel en zo ga je vooruit.
De fiets werd ook steeds veiliger. Dat was nodig, want het verkeer werd drukker. Een fiets moet nu een goede rem hebben, een fietsbel en een lamp voor in het donker. Het is ook belangrijk dat andere mensen jou zien. Daarom hebben fietsen tegenwoordig een rood achterlicht en reflectors. Een reflector kaatst het licht terug, zodat je beter opvalt in het donker.
Op een fiets kun je veel spullen vervoeren. Er ontstonden speciale fietsen met een sterk frame en brede banden. Ze waren stevig, maar ook zwaar. En een zware fiets was niet altijd handig. Daarom werden er ook lichtere fietsen gebouwd waar je wielerwedstrijden mee kon houden.
In de tweede helft van de vorige eeuw gingen fietsfabrikanten nieuwe modellen bouwen, zoals de vouwfiets. Deze fiets heeft kleine wielen en je kunt hem opvouwen.
Ook kwamen er meer sportieve fietsen. Met de mountainbike, bergfiets in het Nederlands, kun je op de weg fietsen, maar ook in bossen en over velden. Toerfietsen zijn gemaakt voor lange tochten. Deze fietsen hebben smalle banden en het frame bestaat uit dunne buizen. Ze zijn heel licht. Nog lichter zijn racefietsen. Ze zijn gemaakt van titanium, een superlicht metaal. Hoe lichter de fiets, hoe harder je erop kunt rijden. Ook op ligfietsen kun je een hoge snelheid halen.
In de stad zie je weer heel andere fietsen. Ze zijn stevig en hebben fietstassen of kinderzitjes. Sommige fietsen hebben een aanhanger om kinderen mee naar school te brengen.
Nog steeds worden nieuwe fietsen ontwikkeld. Zo heeft de e-bike (zeg: ie-baik) een klein motortje dat meehelpt als je trapt. Je hoeft dus niet hard te fietsen om toch lekker vooruit te komen.

Als je van crossen houdt, moet je niet bang zijn om heel vies te worden. Je hebt voor je veiligheid wel een helm nodig.

Details en informatie

  • Titel: De fiets: van loopfiets tot e-bike
  • Auteur(s): Zeger van Mersbergen
  • Nummer: IC269
  • Niveau: 3
  • Siso: J 657.4
123movies